به گزارش کانون سبحان ، شب یلدا یکی از آداب و رسوم مردم سرزمین پاد از قدیم‌الایام تا به امروز است، ایرانیانی که با هر قوم و فرهنگی یلدا را همچون آئینهای باستانی دیگر پاس داشته و با نقل‌های افسانه و حافظ‌خوانی بلندترین شب سال را به جشن می‌نشینند.
در فرهنگ زاگرس‌نشینان و به ویژه مردم شیرین زبان لُر شب یلدا آئین خاصی دارد که به قداست این رسم کهن زیبایی دو چندانی می‌بخشد، «اول قهاره» و «شو چِله» مرسوم‌ترین نام‌های شب یلدا در نزد لرستانی‌ها بوده که در تاریخ این قوم ابیاتی نیز به این عناوین توسط بزرگان سروده شده است.
امشو اول قهاره خیر ده هونت بواره، نون و پنیر و شیره کیخا هونت نمیره
دست و دل‌بازی و فراخ سفره‌ای مردمان سرزمین مفرغ و بلوط از دیرباز زبانزد خاص و عام بوده و هست، شیوه مهربانانه‌ای که کودکان این دیار را بر آن داشته به انجام رسم «چادر دُرکُنی» در شب یلدا.
در این شب آئینی کودکان چادرهای خود را از پشت بام خانه‌ها به حیاط منازل همسایه دُر (آویزان) می‌کنند و صاحب‌خانه نیز از کرم خود تحفه برکتی همچون گندم را در چادر نهاده و برای درخواست‌کننده طلب عاقبت‌بخیری می‌کند.
هم‌نشینی آئین دیگر یلدایی لرستانی‌ها است در پاسداشت مقام صله ارحام، گردهم آمدنی‌هایی که اغلب همراه با صفا و صمیمیت است.
این روزها اما بازار گرانی گویا دل و دماغ را از مشتاقان به یلدا برده، از بازار تنقلاتی که تخمه قهرمان بلامنازع‌اش گشته و پسته و بادام‌هایی که به قعر جدول رقابت‌ها دل‌خوش کرده‌اند، تا جولان جوان‌ها در فضاهای سرد مجازی و خالی‌ماندن کرسی‌های مادربزرگی و محفل‌های گرم و صمیمی، تکیه تخم‌مرغ‌های رنگی و مرغ‌های رنگ‌پریده به میز قدرت بوقلمون‌های سر به‌فلک رفته که دیگر بماند.
بازارهای خلوت و مغازه‌های خالی از مشتری این روز و شب‌ها گویای این حقیقت است که تیر گرانی بدجوری در چله کمان بازار شب یلدا گیر افتاده و گویا خیال جدا شدن ندارد.
در این میان برخی‌ها نیز از این بازار گِل‌آلود با ترفندهایی همچون عدم درج قیمت و گران‌فروشی، ماهی‌های درشتی صید و حوض انصاف را بیش از پیش خالی کرده‌اند.
افزایش چند برابری قیمت انواع آجیل در آستانه شب یلدا
یکی از فروشندگان آجیل در بازار روز خرم‌آباد که اتفاقاً قیمت فروش را بر روی محصولاتش نزده بود، در توجیه این اقدام خود گفت: وقتی قیمتها روزانه تغییر می‌کنند، چه دلیلی برای زدن برچسب قیمت وجود دارد.
این فروشنده که نخواست نامش فاش شود، اظهار داشت: فعالیت کاسبان بازار روز رقابتی است، همین امر سبب می‌شود که ارقام عرضه شده برای مناسبت‌هایی همچون شب یلدا از سوی این فعالان دارای قیمت‌های مختلفی باشد.
وی نبود نقدینگی مناسب را عاملی برای کم‌شدن توان خرید مردم عنوان و بیان کرد: قدرت خرید مردم کاهش چشم‌گیری داشته، به‌طوری‌که در مقایسه به سال گذشته می‌توانم بگویم به نصف و کمتر از نصف رسیده است.
این فعال بازاری با بیان اینکه اغلب مغزها و آجیل‌ها روند افزایش قیمت دو تا سه برابری داشته‌اند، عنوان کرد: بیشترین میزان فروش این‌شب‌ها به تخمه برمی‌گردد، ضمن اینکه کمتر کسی قادر به خرید پسته کیلویی 180 تا 220 و یا گردوی 120 هزار تومانی است.
نبود ثبات قیمت مشکل اصلی فروشندگان
یکی دیگر از صاحبان مغازه‌های آجیل‌فروشی در سطح شهر ضمن انتقاد از صحبت‌های مسؤولان مبنی بر کاهش قیمت دلار به فارس گفت: چرا به راستی این کاهش قیمت را در محصولات شاهد نیستیم؟
آقای امیرپور بیان داشت: در خصوص برخی محصولات داخلی نیز چرا کاهش قیمت را نمی‌بینیم، پسته‌ای که ایران خود رتبه نخست تولیدش را در جهان دارد چرا بایستی قیمت آن نسبت به سال گذشته چند برابر شود.
وی با بیان اینکه نبود ثبات قیمت آجیل مانند بسیاری دیگر از کالاها به مشکل بزرگ کاسبان تبدیل شده است، از مسؤولان خواست با قیمت‌گذاری‌های واقعی و عادلانه به این گرانی‌ها خاتمه دهند.
امیرپور افزود: دیگر مشتری ثابتی وجود ندارد، از طرفی خریداران دیگر با افزایش سرسام‌آور قیمتها دیگر توان خرید کیلویی آجیل و تنقلاب را ندارند و خریدهایشان به کمتر از نصف و یا حتی بیشتر نیز کاهش یافته است.
خانواده‌ها قادر به تأمین نیازهای اولیه خود نیستند
چه می‌شود کرد، کودکانمان که نمیدانند گرانی چیست، آن‌ها دوست دارند شب یلدا را همچون سال‌های گذشته جشن بگیرند، این‌ها گفته‌هایی بانوی جوان است که از هر کدام از تنقلات تنها چند عدد را در پلاستیک ریخته و در حال چانه‌زدن با فروشنده برای گرفتن تخفیف است.
عزیزی با انتقاد از قیمت بالای برخی کالاها گفت: سال گذشته با این میزان پول می‌توانستم دو برابر خریدهای امروز را انجام دهم، اما اکنون به دلیل قیمت‌های سرسام‌آور قادر به این کار نیستم.
وی با بیان اینکه مخارج زندگی بالا رفته و بسیاری از خانواده‌ها قادر به تأمین نیازهای اولیه خوراک و پوشاک خود نیستند، افزود: قسط‌های معوقه چندین ماهه و اجاره‌بها‌ی سنگین دیگر اجازه خرید اقلامی همچون آجیل را به مردم نمی‌دهد.
اعمال شدیدترین درجه مجازات برای فروشندگان متخلف
در همین راستا مدیرکل تعزیرات حکومتی لرستان در خصوص اجرای طرح ویژه شب یلدا گفت: طرح نظارتی ویژه ایام منتهی به شب یلدا از بیستم آذر ماه به صورت عام توسط دستگاه‌های نظارتی، سازمان صمت و اتاق اصناف بر اساس وظیفه ذاتی این دستگاه‌های اجرایی آغاز شده است.
بهرام براری اظهار داشت: تعزیرات حکومتی به صورت ویژه و در قالب اعزام شعب سیار این اداره‌کل از بیست و چهارم تا پایان آذر ماه در اجرای این طرح مشارکت خواهد کرد.
وی در تشریح کالاهای نظارتی این روزها بیان داشت: کالاهایی که اولویت رصد و نظارت را در این ایام دارند، شامل کالاهای اساسی جهت استفاده مصرف‌کنندگان هستند.
مدیرکل تعزیرات حکومتی لرستان ادامه داد: اقلامی مانند میوه، آجیل، شیرینی و تنقلات که متناسب با این ایام حجم بیشتری از سبد تقاضای مصرف‌کننده را به خود اختصاص می‌دهند، مورد رصد و پایش ویژه قرار می‌گیرند.
براری از رسیدگی و صدور حکم در کمترین زمان و با اعمال شدیدترین درجه مجازات پیش‌بینی شده در قانون برای پرونده‌های تشکیل‌شده در روزهای منتهی به یلدا خبر داد.
وی از عدم درج قیمت، گران‌فروشی و تقلب به عنوان بیشترین تخلفات صورت گرفته در این ایام یاد و عنوان کرد و افزود: سامانه 135 اداره‌کل تعزیرات لرستان آماده دریافت هرگونه شکایات مردمی است.
برپایی نمایشگاه عرضه مستقیم کالا با ارائه 20 درصد تخفیف برای محصولات شب یلدا
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز با اشاره به آغاز بازرسی‌های این سازمان از بیستم آذر ماه گفت: در همین راستا 50 اکیپ در مرکز استان برای بازرسی‌های ایام منتهی به شب یلدا فعال شده است.
محمدرضا صفی‌خانی با بیان اینکه به فراخور نیاز بازرسی‌ها در دیگر شهرستان‌ها نیز صورت می‌گیرد، اظهار داشت: در تلاش هستیم با به‌کارگیری حداکثر نیروها کمترین تخلف‌ها را در سطح بازار عرضه و تقاضا شاهد باشیم.
وی ادامه داد: در همین راستا بازرسی‌های خوبی از سطح فروشگاه‌های عرضه مستقیم کالاهای اساسی مردم و همچنین مراکز فروش اقلام مناسبتی پیش‌رو انجام شده، ضمن اینکه تا پایان ماه جاری این بازرسی ویژه ادامه خواهد داشت.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان همچنین از برپایی نمایشگاه عرضه مستقیم کالا با ارائه 20 درصد تخفیف برای محصولات شب یلدا در استان خبر داد.
صفی‌خانی با بیان اینکه در زمینه اقلام مناسبتی یلدا همچون آجیل احتکاری مشاهده نشده است، گفت: از ابتدای سال تاکنون بیش از 50 هزار بازرسی برای مقابله با گران‌فروشی، کم‌فروشی، عدم درج قیمت، تقلب و احتکار انجام گرفته است.
عدم درج قیمت و گران فروشی؛ دو تخلف عمده فروشندگان
معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نیز با اشاره به انجام گشت‌های مشترک با دستگاه‌های نظارتی گفت: در حال حاضر بازرسی‌های ویژه یلدا در دو نوبت صبح و عصر از واحدهای صنفی هدف انجام می‌گیرد.
فریبرز حسامی بیان داشت: از آنجایی که به همراه گشت‌های مشترک با تعزیرات حکومتی قاضی این اداره‌کل حضور دارد، بنابراین بلافاصله پس از مشاهده تخلف حکم لازم صادر و متخلف جریمه می‌شود.
کشف یک‌تُن گوشت قرمز منجمد خارج از شبکه رسمی
وی با بیان اینکه هم‌اکنون توزیع گوشت قرمز منجمد با قیمت مصوب در حال عرضه است، افزود: طی روز گذشته یک‌تُن گوشت قرمز منجمد خارج از شبکه رسمی کشف و پس از ارجاع به تعزیرات در سطح بازار عرضه شد.
حسامی عرضه مرغ گرم را تابع بازار تقاضا خواند و گفت: در حال حاضر کمبود اقلام اساسی وجود ندارد و این بالارفتن قیمتها بوده که نگرانی را در بین مردم ایجاد کرده است.
معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان از کشف 8 تُن برنج سهمیه‌ای یکی از شهرستان‌ها خبر و ادامه داد: بیشترین تخلف‌های حوزه آجیل مربوط به عدم درج قیمت و گران‌فروشی بوده که به ترتیب آمار 30 و 18 درصدی را به خود اختصاص می‌دهند.
بنابر این گزارش آنچه امروز رکود را در بازار سرد روزهای منتهی به شب یلدا رقم زده، بالا رفتن سرسام آور قیمتها در کنار کاهش قدرت خرید مردم است.
گرانی این روزها اشتیاق گرم مردمان را پیش از رسیدن فصل سرما سرد کرده، عاملی که در کنار مشکلات اقتصادی، بیکاری و سایر هزینه‌های کمرشکن موجب شده آئینهای سنتی همچون «یلدا» رنگ‌وبوی سابق را نداشته باشد.
گزارش از پریسا قربانی نژاد-فارس لرستان
انتهای پیام/
