چرا برخی از نماز جماعت ها خلوتند؟!

سرویس یادداشت  و مقاله کانون سبحان/ حجت الاسلام و المسلمین سیدصادق محمدی وفایی:

به نام خداوند جان و خرد

اميرالمومنين على (ع ) فرموده اند:

« نشستن در مسجد در نزد من بهتر از نشستن در بهشت است، چرا كه در نشستن در بهشت خشنودى من است و در نشستن در مسجد رضايت پروردگارم :»

هر سال با نزدیک شدن ماه مبارک طلاب علوم دینی ، شهری و مقصدی را برای تبلیغ معارف دین انتخاب می کنند. بنده نیز به دلایلی فقط شهرم کوهدشت را انتخاب می کنم .بر این اساس ، ماه مبارک گذشته را نیز کوهدشتی شدم . نماز ظهر و عصری از مسجد نبی اکرم (ص) نصیبم شد و نماز مغرب و عشا و نماز صبح را به جماعت (آنهم با شکوهی ویژه ) در پارک مهرگان برگزار کردیم.

جمعیت و شکوه جماعت مهرگانی به اندازه ای رسید که صدا و سیمایی شد و بسیاری از مسئولین ، مهربانانه ، مهرگانی شدند.برخی از مسئولین نیز با دیدن آن همه جمعیت به فکر تهیه ی زمینی برای مسجد افتادند.

آن جمعیت با نماز جماعتشان به مسئولین تذکری عملی دادند که اگر در شهر سازی ، به فکر مسجد نباشید ، با برگزاری نماز جماعت در پارک ها ، مدیریت های، لکه دار ، را به نمایش خواهند گذاشت. راستی وقتی در اسلام عزیز ، مسجد آن همه جایگاه دارد ، چرا برخی از مدیران نظام جمهوری اسلامی این همه با مسجد و مسجد سازی بیگانه اند؟! این نوع نماز جماعت ها به طلبه ها نیز می گوید تبلیغ معارف دین را فقط در مساجد خلاصه نکنید .

علاوه بر این یکی از دردهای بزرگ و مشترک بعضی از مساجد شهر کوهدشت، این است که تعداد صفوف نماز جماعت آنها غالبا ، ثابت و حتی گاهی با ریزشی عجیب مبتلاست! به همین دلیل بارها در فکر فرو رفتم ، که علت کمی صفوف نماز جماعت و نیز آن ریزش ها چیست ؟! چرا سه صف نماز جماعتی بعد از گذشت سالها ، تبدیل به سه صف و نیم نمی شود؟! می گویند فلوجه ی عراق ۲۵۰ مسجد دارد .کوهدشت ما که فلوجه نیست تا گفته شود ، جمعیت آن تقسیم و پخش شده است و در هر مسجدی جمعیتی وجود دارد. پس کوهدشتی که دارای مساجدی محدود و معدود است ، چرا حتی در ماه مبارک بیش از نیمی از مسجدهایش ،خالی از نمازگزار است؟!

می توان گفت

بعضی، از پاداشهای نماز جماعت، غافلند.
برخی، از بدرفتاری برخی نمازگزاران در مسجد، به نماز جماعت بی رغبت می شوند.
بعضی، تنها بد اخلاقی امام جماعت را، بهانه عدم شرکت خود قرار می دهند و آنرا منافی با عدالت او به حساب می آورند.
بعضی، بخاطر مشغولیت های اقتصادی واجتماعی وگرفتاریهای روزمرّه، از پاداشهای عظیم نماز جماعت محروم می شوند.
بعضی، از برخورد سرد افراد مسجد، دلسرد شده ودیگر نمی روند.
برخی، تن پرور و تنبل اند و در عبادات، بی حوصله و کسل اند و نماز جماعت را، بجای آنکه کار بدانند، بارمی دانند و به سختی حاضرند دست از کارهای دیگر بکشند و به جمع مسلمانان در نماز بپیوندند.
بعضی نیز، از طول کشیدن نماز جماعت، از مسجد می گریزند.
بعضی نیز، از متولّی یا دست اندرکاران مسجد، خوششان نمی آید، از این رو به نماز جماعت نمی آیند.

ولی واقعیت این است که درصد بالایی از خلوتی مسجد نیز به شخصیت و مدیریت امام جماعت مسجد مرتبط است. وقتی عقل و دل ، فرماندهی افراد، را در اختیار دارد ، خردمندانه سخن گفتن و رعایت حال و دل، نمازگزاران بسیار مهم و حیاتی است.با این حال در بعضی از مسجدها ، به دل و خرد مومنین و مومنات توجهی نمی شود. در دانشگاهها با نظرخواهی که از دانشجویان به عمل می آید ، عیار و جایگاه بیان و … استاد روشن می شود. ای کاش در مورد پیش نماز و سخنران هر مسجدی ، از نمازگزاران نیز نظرخواهیی صورت گیرد.

از سویی سطح معلومات نمازگزاران مساجد در یک حد و اندازه نیست . در برخی از مسجدها ، افراد با سواد فراوانی وجود دارند . اکنون چه طلبه ای و با چه معلوماتی و چه بینشی و چه دلی در کدامین مسجد برای سخنرانی کردن و موعظه مناسب تر است ، ( متاسفانه) گاهی بیش از تدبیر و مدیریت ، مولفات و اتفاقات دیگری حرف آخر را می زند!

شهید بهشتی« ره » به طلبه ها سفارش کرده اند :« پنجاه هزار کلمه بخوانید و پنج کلمه بگویید .» متاسفانه برخی از طلبه ها پنج کلمه می خوانند و پنجاه هزار کلمه سخن می گویند!

علاوه بر این موضوع سخن طلاب و سخنوران چه خواهد بود ،گاه روشمند، و مطا بق با نیاز مخاطبین نیست از اینرو بعضی از طلبه ها ، به جای نیاز مردم ، طبق ذهنیت و معلومات سابق خود به سخنرانی می پردازند. به یقین نداشتن حرف جدید نیز از جذابیت امام جماعت کم خواهد کرد.

از سویی حرف دین و بزرگان دین این است که طلبه ها باید شریعت محور باشند و هرگز خود را به مسائل باندی آلوده نکنند. اما نمی دانم چرا بعضی ها این همه سیاسی شده اند!

استاد قرائتی فرمودند اگر از شما طلبه ها پرسیدند چه خطی دارید ؟بگویید خط من خط گربه است .گربه به همه خانه ها می رود ولی جز هیچ منزلی نیست! طلبه ای که در همه انتخابات ها ،( در جلوی دید نماز گزارانش) با تمام توان از باند و جناح خاصی حمایت می کند ، و جناح مقابل را مورد بی مهری تمام عیار قرار می دهد ، هرگز با سوگند خوردن در محراب مسجد هم ، نمی تواند خود را پیراسته از باندبازی و جناح محوری نشان دهد. بنابراین جناحی سخن گفتن نیز ریزش تعدادی از نمازگزاران را به دنبال داشته است.

راستی وقتی در هر جمع چند نفره ای نمایندگانی از هر جناحی وجود دارد ، چگونه بعضی از طلبه ها ، جناحی را عرشی و دیگری را فرشی و …می کنند ؟! اگر در عالم فرض هم ، از منظر طلبه ای حتی پیروان یک جناح آن تدین لازم را نداشته باشند، باید با گفتار و رفتارش چنان سخن بگوید که آن کم دینان، را جذب و سپس راهنمایی کند.نه چنان موضع بگیرد که آنها را از مسجد و جماعت جدا کند!

به هر حال این گروه از طلبه ها باید از خویشتن سوال کنند که آیا تبلیغ معارف دین به شنوندگانی از یک جناح اختصاص دارد؟ در روایت آمده است که حضرت عیسی (ع) از منزل زن بدکاره ای بیرون آمدند سئوال شد ، یا عیسی شما و این منزل ؟! فرمودند او مریض است و من طبیب و کار طبیب عیادت از مریض و درمان مریض است.

در روز عاشورا نیز که تبلیغ دین اختصاص به یک گروه نداشت؛ به همین دلیل امام حسین (ع) به نصیحت کردن شمر روی آورد و فرمود اگر آب بدهی قول می دهم از شفاعت جدم بهره مند شوی . آن نانجیب گفت یک قطره از این آب را به همه شفاعت جدت نمی دهم!

حال که تبلیغ دین گستره ای گسترده دارد و به پیروان یک جناح اختصاص ندارد ، پس در گفتار و کردار هم ، به لوازم آن هم پای بند باشیم.

یکی از موضوعاتی که رنجش بسیاری از مومنین وشنوندگان را به دنبال دارد سخنرانی های طولانی برخی از طلبه هاست.این طولانی حرف زدن در حالی اتفاق می افتد که خطابه و سخنرانی معصومین(علیهم السلام) بسیار گویا و کوتاه بوده است !

اگر امام جماعتی فقط لحظه نماز در محراب حاضر شود و بعد از اقامه نماز فورا به منزل برگردد و فرصتی برای درد دل مردم و سوالات آنها اختصاص ندهد ، هرگز قدرت جذب توده های مردم را نخواهد داشت.

امام علی(ع) به استاندارش مالک اشتر نوشتند علاوه بر نماز که ستون دین است ، عامه ی مردم نیز ستون دین هستند و نمازی نافع است که مردم بیشتر در آن شرکت کنند.»

پس بیایم به خاطر خدا کوتاه سخنرانی کنیم

با مطالعه باشیم

طبق نیازهای جامعه سخن بگوییم

در منجلاب باندبازی ها فرو نرویم.

مواظب باشیم باطنی متناسب با ظاهر روحانیمان داشته باشیم.

بیش از از آن که به فکر ارتقاء متدینان باشیم ، به فکر درمان مستضعفان دینی باشیم.