کانون سبحان

به گزارش «کانون سبحان»؛ نخسین نشریه روشی در علوم حوزوی تحت عنوان روش شناسی اجتهاد روز شنبه در نشستی با سخنرانی آیت الله احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و برخی محققان حوزه رونمایی شد.

 رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در این نشست گفت: پایه ریزی نظام آموزشی ما بر اساس علم روش شناسی، یک نظام چابک، کارآمد و مفید تر خواهد شد و در صورتی که این دانش(روش شناسی) در حوزه های علمیه شکل بگیرد قدرت ابداع و ابتکار ما نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

آیت الله احمد مبلغی افزود: وقتی ما در اثر ممارست با روش های مختلف علمی، دارای یک روش خاص وویژه باشیم، این روش به ما استقامتی  را ردر اندیشیدن خواهد داد تا در علم، به سمت ابداع و ابتکار به پیش بتازیم.

 وی با اشاره به سومین فایده روش شناسی گفت: روش شناسی باعث توسعه علم خواهد شد، البته توسعه به معنای فربه شدن فیزیکی فارغ از محتوا نیست.

آیت الله مبلغی بیان داشت: آنچه که می تواند تولید علم و دانش را به سمت پاسخگویی به مسائل زمانه بکشاند روش علم است، علم بر اساس سالم ترین روش، توانمندی می یابد و به سمت فضاهای جدید کشانده می شود.

 رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به این که روش فقیهان و اصولیان در حوزه های بسیار نیرومند، متنوع و تکنیکی است، خاطرنشان کرد: متاسفانه روش شناسی (کشف روش های فقیهان و عالمان و تنقیح آن ها) در حوزه های علمیه ضعیف است.

در علوم اصول، مرحوم آقا ضیاء، نائینی، محقق اصفهانی و شهید صدر و..  و در فقه مرحوم یزدی، حضرت امام راحل و … را داریم ولی علم روش شناسی معطوف به کشف و تنقیح و بازآفرینی این روش ها را نداریم.

آیت الله مبلغی تصریح کرد: حوزه های علمیه باید علم روش شناسی را در خود ایجاد کنند؛ چه آن که ما داری یک تراث عظیم وپشتوانه های قوی هستیم و برخی شخصیت های ما در علم اصول، تفسیر و فقه حرف های اساسی، محکم و نگاه روشی عمیق داشته اند، ولی نسل جدید باید روش آنها را کشف کند و بازتولید کند.

وی ادامه داد: یکی از بهترین و پرتحرک ترین بخش فلسفه علم، روش شناسی است و اگر علم روش شناسی در حوزه های علمیه ایجاد شود پاسخگویی کیفی به نیازها و مسائل روز نیز تضمین خواهد شد.

استاد برجسته حوزه علمیه قم با اشاره به این که ما نباید به روش شناسی، نگاه حاشیه ای داشته باشیم، گفت: روش شناسی اجتهاد تنها روش شناسی فقهی نیست، بلکه علم اصول نیز نیاز جدی به روش شناسی دارد؛ چه آن که این علم در معرض لغزش و به خطا فروغلطیدن است و تنها با روش می توان از این لغزش ها کاست.

وی گفت: گاه برخی عالمان اصولی حرف هایی می زنند که از خاستگاه این علم برنمی خیزد و متاسفانه در نتیجه آن، فضای علم از مباحثی کم ارتباط و یا حتی مبهم پر شده است.

آیت الله مبلغی اظهار داشت: در زمینه علم رجال نیز نوعی حرمان  و محرومیت از ابتکار آن را فراگرفته است، در حالی که سرنوشت مسائل فقه در گرو پذیرش حدیث به عنوان مستند حکم است.

وی تاکید کرد که همه علوم به ویژه اجتهاد باید روش شناسی داشته باشند.

استاد برجسته حوزه علمیه قم یادآورشد: امروز صیانت از فقه در گرو روش شناسی است و فقه ما حرکت آن با روش شناسی سنگین و آهنگین خواهد شد.

وی انتشار اولین مجله روش شناسی را گام مهمی در حوزه علمیه قم ذکر کرد و گفت: امید است این نهال در حوزه های علمیه به درختی تنومند تبدیل شود.

آیت الله مبلغی اظهار داشت: روش شناسی، روش فقه را که روشی قویم و بالیده در دل تاریخ است، احیا می کند.

ما از طریق روش شناسی می توانیم هزینه های آموزش را به حداقل برسانیم و اگر کسی با نگاه روشی، فقه را بیاموزد زودتر مجتهد خواهد شد.

وی در پایان با طرح این سوال که آیا عالمان ما در گذشته روش شناسی داشته اند یا نه؟ گفت: در زمانی که اخباریان و اصولیان با هم درگیر بودند از طرف آنها بحث های روشی مطرح بود وامروز باید این مؤلفه های روشی را در قالب منظومه و مجموعه هایی علمی شناسایی نماییم.

اولین نشریه روشی در علوم حوزوی تحت عنوان روش شناسی اجتهاد روز شنبه با حضور رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و رئیس موسسه حکمت اسلامی رونمایی شد.

 اولین شماره آن با چهار مقاله شامل” روش شناسی در تفکر اسلامی” اثر احمد مبلغی، ” بررسی اجماع بعنوان عنصر روشی در مکتب بغداد” اثر سید احمد مددی، روش شناسی صاحب جواهر اثر محمد عندلیب و چیستی روش شناسی اثر منصور مهدوی در 72 صفحه منتشر شد.