کانون سبحان

 

کانون سبحان کوهدشت/ مسجد، خانه خداست. این خانه میزبان همه مشتاقانی است که در آن آرامش می‌گیرند و احساس نزدیکی بیشتری با خالق خود می‌کنند؛ جایی که تنها برای آمدن، نماز گزاردن و رفتن نیست بلکه قلب تپنده جامعه مسلمانان است.

 

 

بهداشت مساجد، موضوعی است که هر چه بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که همه می‌دانیم روح و جسم ما در این فضای ساده و معنوی، باید سالم و آسوده حاضر شود تا بتواند به آفریننده و پروردگار خویش بپیوندد. همان طور که انجام عبادات برای خود آدابی دارد، حضور در مسجد نیز همراه با آدابی است برای بهره بردن هر چه بیشتر از این مکان معنوی. اما در کنار آداب دینی حضور در مساجد رعایت برخی نکات بهداشتی نیز می‌تواند به بالارفتن معنویات ما کمک رساند.

 

پاداش معنوی پاکیزه نگه داشتن مسجد

توصیه‌های بهداشتی برای حضور در مساجد پاکیزه نگه داشتن مسجد، یک تکلیف اخلاقی و شرعی برای همه است کسی که به پاکیزه ساختن خانه خدا مبادرت می‌ورزد نزد صاحب خانه پروردگاری که به پاکیزگی امر کرده است و پاکیزگی را دوست دارد اجر و پاداش دارد.

 

در برخی احادیث با توجه به ضرورت و اهمیت پاکیزه ساختن مساجد تاکید شده است که می‌توان با مطرح ساختن آن‌ها یک بسیج عمومی از مومنان برای مشارکت و بهره گیری از این پاداش الهی انتظار داشت. از حضرت رسول اکرم (ص) نقل شده که فرمود: کسی که مسجدی را جاروب کند خداوند برای او پاداش آزاد ساختن بنده‌ای را منظور می‌دارد و هر کس از آن هر غبار و آلودگی حتی آنقدر کم که ممکن است در چشم رود خارج کند؛ خداوند برای او دو چندان از رحمت خود را می‌نویسد.

همچنین مسجد نه تنها باید پاکیزه باشد و نمازگزاران پاکیزه به سوی آن بشتابند، بلکه انتظار می‌رود در مسجد که پایگاه نشر معارف اسلامی است، به بخش کمتر توجه شده‌ای از معارف اسلامی که دانش بهداشتی با جامعیت استثنایی آن است نیز توجه شود.

 

بهداشت وضوخانه

وقتی صحبت از بهداشت مسجد می‌شود، بهداشت وضو خانه‌ها اولین نکته‌ای است که به ذهن می‌آید. در بهداشت وضوخانه به نکات زیر توجه کنید.
1- برای وضو گرفتن از آب لوله کشی استفاده نمایند و ازآب حوض مساجد بدلیل امکان انتقال بیماری‌ها برای وضو گرفتن استفاده نگردد.
2- همواره در وضوخانه باید مواد شوینده (ترجیجاً صابون مایع) جود داشته باشد.
3- در وضوخانه‌ها محلهایی برای آویختن لباس تعبیه شود و نصب آینه سودمند است.

 

بهداشت کفش‌‌ها

توصیه‌های بهداشتی برای حضور در مساجداولین شرط ورود به مسجد آن است که کفش ‌هایمان را درآوریم و به مسوول کفشداری بسپاریم، اما در برخی مساجد دیده می‌‌شود که برای حفظ کفش از کیسه‌‌های پارچه‌‌ای یا نایلونی مشترک که برای همراه بردن کفش در محل کفش ‌کنی قرار دارد استفاده می‌‌کنند. نکته قابل توجه آن است که این کیسه‌‌ها به دلیل آنکه به صورت عمومی و دائم استفاده می‌‌شوند، خود حاوی هزاران میکروب بیماری ‌زا هستند که نه ‌تن‌ها می‌‌توانند کفش ‌هایمان را آلوده ‌تر کنند، بلکه لباس نمازگزار و حتی فرش ‌های داخل مسجد را نیز آلوده کرده و این آلودگی را به افراد دیگر منتقل می‌‌کنند.

در این مواقع استفاده از کیسه‌‌های نایلون یک بار مصرف گزینه مناسبی برای حمل کفش به داخل مسجد محسوب می‌‌شود.

 

بهداشت جوراب‌‌ها

در هر پا حدود 250 هزار غده عرق وجود دارد. بنابراین پا محل عرق کردن است. این عرق کردن در برخی معمولی و در برخی دیگر مشکل‌ ساز است.

در مواقعی که پا عرق می‌‌کند جوراب خصوصا نخی آن می‌ تواند موجب جذب و تبخیر عرق در تماس با هوا شود، اما اگر بهداشت پا رعایت نشود یا پا به مدت طولانی در کفش محبوس بماند یا جنس جوراب و کفش نامناسب باشد، تبادل هوایی، از طریق جوراب به حداقل رسیده و باکتری ‌های موجود در پوست پا در شرایط بی‌ هوازی بوی نامطبوعی را تولید می‌‌کند.

بر این اساس لازم است در اماکن مقدسی مانند مسجد از جوراب‌‌های نخی، سفید و تمیز و کفش مناسب استفاده کنید. این کار می‌‌تواند به رفع خستگی و رفع بوی بد پا کمک کند.

همچنین توصیه می‌ شود در محیط ‌هایی مانند مسجد که افراد متعددی تردد می‌‌کنند با پای برهنه راه نروید.

استفاده از جوراب تا حد امکان انتقال بیماری‌‌های پوستی پا را به حداقل می‌‌رساند. زگیل ‌ها و قارچ ‌های کف پا و لای انگشتان ازجمله بیماری‌‌های شایعی هستند که می‌ توانند به راحتی در اثر تماس پای برهنه با فرش یا زمین آلوده از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود.

از سوی دیگر جوراب می‌‌تواند از خراشیدگی، ساییدگی و بریدگی پا تا حد زیادی جلوگیری و محافظت کند که رعایت این امر خصوصا در افراد دیابتی که اختلال حس پا دارند از بریدگی ‌ها و زخم شدن‌ پا جلوگیری می‌‌کند.

 

بهداشت چادر‌ها

توصیه‌های بهداشتی برای حضور در مساجددر اغلب مساجد چادرهایی موسوم به چادر نماز را برای استفاده نمازگزاران در قفسه‌‌های خاصی قرار داده ‌اند.

این چادر‌ها به دلیل آنکه به صورت عمومی و مشترک استفاده می‌ شوند مصرف آن‌ها طبق قانون وزارت بهداشت ممنوع است. این چادر‌ها می‌ توانند منشأ انتقال آلودگی ‌ها از افراد گوناگون باشند. بد نیست بدانید هنگام عطسه، سرفه و صحبت کردن به صورت ناخودآگاه قطره‌‌های مخاطی از دهان خارج و به این چادر‌ها منتقل می‌‌شود. اگر افراد بیمار باشند می‌‌توانند بیماری‌‌هایی نظیر سل، سرماخوردگی و همچنین عفونت ‌های گوشی، چشمی، پوستی و… را به دیگران انتقال دهند.

اگر قرار است چادری برای استفاده عموم در مسجد گذاشته شود باید به صورت یک بار مصرف در پوشش ‌های استریل ارائه شده و پس از مصرف شسته شوند.

 

 

فضیلت جاروب کردن مسجد

توصیه‌های بهداشتی برای حضور در مساجد از دیگر اعمالی که برای مومنین یک تکلیف اخلاقی محسوب می‌شود، شرکت آن‌ها در پاکیزه سازی مساجد است، همانطور که مومنین نظافت و پاکیزیگی را برای خانه خود می‌پسندند محیط مقدس مسجد را که عبادتگاه بندگان خالص خداست، می‌بایست پاک و نظیف نگه دارند. فضیلت این عمل به قدری است که رسول اکرم (ص) فرموده‌اند «هرکس مسجدی را جاروب کند، خداوند برایش صواب آزاد کردن برده‌ای را می‌نویسد و هرکس از مسجد ذرات ریز و گرد و خاک را که در چشم می‌رود بیرون کند خداوند بزرگ و بلند مرتبه برایش دوبرابر از رحمتش را می‌نویسد» همچنین مقام و منزلت کسی که مسجد را جاروب می‌کند به اندازه‌ای است که بهشت و حورالعین دلتنگ آن‌ها می‌شوند.

در مورد پاکیزه سازی مساجد روایات بسیاری نقل شده است، اما یکی از معروف‌ترین روایات مربوط به جاروب کردن مسجدالنبی است. امام صادق (ع) در فضیلت آن می‌فرمایند «هرکه یک رکعت نماز در آن بخواند برابر با ده برابر دیگر مساجد است».

 

 

فضیلت معطر ساختن فضای مسجد

در آباد کردن معنوی مساجد روایاتی از پیشوایان اسلام به ما رسیده که در موارد مربوط آن‌ها را ذکر کردیم بر همین مبنا درباره معطر ساختن فضای داخل مساجد از امام علی (ع) به حدیثی اشاره می‌کنینم. «دیوانگان را از مساجد خود دور دارید و در هفته مساجد را خشبو سازید» و درخبر دیگری از رسول خدا (ص) آماده است مساجد خود را جمعه‌ها خوشبو سازید». بدون شک این معطرات از یک سو فضای آلوده را پاک و خوشبو می‌کند و از سوی دیگر در جلب و جذب مومنان بخصوص در این مکان مقدس ترغیب می‌کند.

 

بهداشت فرش

توصیه‌های بهداشتی برای حضور در مساجدفرش‌ها می‌توانند پرزهای آلرژی‌زا داشته باشند که اغلب تمیز کردن آن‌ها مشکل‌تر است. به همین دلیل یا باید به‌طور مرتب، حداقل روزی یک بار، ویا اینکه پس از هر بار برگزاری مراسم نماز، فرش‌ها را به خوبی جاروب بکشیم.

همچنین نظافت همیشگی و شستشوی‌گاه به‌گاه فرش‌ها، وجود کفش کن مناسب یا کیسه‌های نایلون برای قرار دادن کفش نمازگزاران از مواردی است که در مساجد باید به آن‌ها توجه شود.

1- جاروب کردن روزانه و مستمر (ترجیحا «استفاده از جاروبرقی) صورت پذیرد.
2- جلوگیری از آلودگی فرش‌ها (رعایت بهداشت فردی و مواد غذایی و…) موردتاکید قرار گیرد.
3- حداقل سالی دو بار فرش های مسجد را بشوییم.

 

بهداشت سجاده و مهر و تسبیح

توصیه‌های بهداشتی برای حضور در مساجد سجاده محل مقدسی است که نمازگزار به روی آن به راز و نیاز با معبود خویش می‌پردازد. برای تمیز نگه داشتن سجاده می‌توانید به موارد زیر عمل کنید.

1- سجاده‌ها را هرچند وقت یکبار شستشو و تمیز کنیم.
2- سطح مهر‌ها با سوهان یا سمباده تمیز گردد.
3- تسبیح‌ها با مواد ضدعفونی کننده جهت جلوگیری از آلودگی شستشو شوند. (به ازاءهر ده لیتر آب یک قاشق مرباخوری گرد پرکلرین به آن افزوده و پس از حدود بیست دقیقه تسبیح‌ها را خارج کرده و آویزان کنند.

 

 

توصیه‌های بهداشتی به نمازگزاران

عطر آگین ساختن خود قبل از ورود به مسجد که خود باعث شادابی روح نمازگزار می‌شود. امام صادق (ع) در این باره می‌فرماید: «آنچه در مورد تهیه بوی خوش صرف می‌کنی مصداق اسراف نیست».
ضرورت رعایت آسایش نمازگزاران پاکیزه ساختن لباس، جوراب، استفاده از عطر و مسواک زدن برای رفع بوی دهان.
غسل‌های واجب و مستحب باعث می‌شود نمازگزار حداقل یک روز در میان استحمام کند و این خود باعث برطرف شدن بوی بدن بدن می‌شود.
استفاده از لباس‌هایی که بیشتر الیاف نخی به کار رفته است زیرا الیاف مصنوعی باعث تعریق بیشتر و ایجاد بوی نامطبوع می‌شود.
با توجه به اینکه دهان محل عبور آیات قرآنی است حتی قرائت نیز باید آن را تمیز نگه داشت.
نکشیدن سیگار و دخانیات به طور کلی در تمام طول مدت حضور در مسجد.
به همراه داشتن دستمال شخصی جهت استفاده در مواقع ضروری

به همراه داشتن شانه شخصی
خشک کردن اعضای وضو پیش از ورود به مسجد
آموزش عملی نظافت فردی به کودکان به ویژه در محیط مسجد

توصیه‌های بهداشتی به متولیان و بانیان مساجد

استفاده از تهویه مطبوع برای تعویض‌های داخلی مسجد و یا باز گذاشتن پنجره‌ها.
استفاده از بخور، عود یا کندر و گلاب برای خشبو سازی فضای مسجد.
استفاده از مواد گندزدا و شوینده‌ها برای پاکیزگی اماکن تطهیر.
قرار دادن صابون و حتی الامکان صابون مایع در دستشویی‌ها.
دود کردن اسپند که باعث دفع بوی ناخوشایند می‌شود.
نصب وسایل گرم کننده و سرد کننده در فصول گرما و سرما.
جلوگیری از ورود حشرات به مساجد با استفاده از توری زیرا حشرات خود عامل انتقال بیماری‌ها هستند.
پاکیزه ساختن مهد و خاک تیمم (تراشیدن مهر‌ها برای از بین بردن آلودگی به دلیل مصرف طولانی مدت)
استفاده از صفحات فلزی وضوخانه برای جلوگیری از تماس پای نمازگزار با زمین.
استفاده از آب سردکن‌های فشاری و یا بشکه‌های شیردار به جهت بهداشت آب آشامیدنی
بهداشت صحن و شبستان‌ها با شستشوی پله‌ها و استفاده پادری در صحن مسجد.
استفاده از جاکفشی برای جلوگیری از داخل بردن کفش.
نصب وسیله‌ای برای پاکیزه ساخت کفش‌ها.
شستشوی مرتب فرش‌ها و زیراندازهای داخل مسجد.
شستشوی وسایل و تجهیزات داخلی مسجد که مورد استفاده عمومی دارد از قبیل عبا، چادر، استکان و قوری.
تشکیل کمیته نظافت و بهداشت در مساجد، مرکب از امام جماعت و متولیان و جوانان علاقمند به خدمتگزاری در مساجد و تدوین برنامه نظافت ماهانه.
نصب آینه در فضای داخل مساجد، به ویژه قبل از ورود به صحن‌های اصلی آن‌ها.
نصب شعارهای تبلیغاتی درخصوص پاکیزگی و بهداشت فردی ویژه در مساجد.
سخنرانی ائمه جماعات درخصوص ضرورت رعایت نکات بهداشت فردی و جمعی و رعایت نکات بهداشت فردی و جمعی و رعایت نکات مزبور بویژه از سوی نمازگزاران.
تهیه لباس فرم یکسان و وسایل بهداشتی مورد نیاز جهت متولیان بهداشتی مسجد.
استفاده از ظروف یکبار مصرف بویژه هنگان برپایی مراسم.
انتخاب محل مناسب جهت احداث مسجد به گونه‌ای که به دور از مواد آلوده کننده مثل دود و فاضلاب باشد.
تعبیه وسایل ایمنی در مساجد.
علاوه بر پلکان ایجاد سطح شیب دار برای عزیزان جانباز و معلول.
تعبیه ظروف زباله درب دار همراه با کیسه زباله در داخل و خارج از ساختمان مساجد.
استفاده از نوارهای سبز یا سفید رنگ برای پاکیزگی سجده‌گاه و نشان دادن قبله

منبع:شبستان

 

درج:حمید آدمی/مدیر سایت